Intelligentieonderzoek
Bij een intelligentieonderzoek denken veel mensen aan wat testjes die je IQ meten. Daar rolt dan een score uit; je IQ score. Maar het is meer dan dat. ‘Je bent goed zoals je bent’, dus waarom zou je kiezen voor een intelligentieonderzoek? Er komt zoveel meer bij kijken. Het geeft zoveel meer dan die ene score. Vaak vind je ook een verklaring. Een voorklaring voor de strubbelingen op school bijvoorbeeld. Op die manier kun je vervolgens gerichter advies geven en helpen. Zo ook bij Jeltje.
Maandagochtend
Het is maandagochtend 9 uur en ik zit aan tafel met Jeltje. Jeltje is een meisje van 8 jaar en ze is net gestart in groep 5. Ze heeft een zusje en een broer, een papa en een mama. Het meisje met de mooie rode haren draagt een bril en een zachte trui want ze houdt niet van kriebeltruien. “Ik ben dom en stom!”, zegt Jeltje tegen mij.
Ik wil niet naar school
Op school loopt het niet zo lekker. Ze kan niet zo makkelijk meekomen met de rest van de klas, ze heeft veel instructie nodig en lijkt het dan nog steeds niet te begrijpen. Jeltje heeft veel tijd nodig bij haar taken en ondanks dat ze thuis veel oefent en hard werkt, is er nauwelijks vooruitgang zichtbaar. Behalve de strubbelingen op school heeft Jeltje last van faalangst. Lukt iets niet? Dan slaat ze compleet dicht. Ze vindt zichzelf dom en gaat niet graag naar school. Ze heeft al speltherapie gehad en dat vindt ze fijn, maar nog steeds is haar zelfbeeld lager dan laag.
Het onderzoek
Jeltje komt voor een breed onderzoek, maar vandaag nemen we eerst een intelligentietest af. Dit is meestal stap één bij veel hulpvragen. Het kan gewoon ontzettend veel verklaren. Jeltje laat mij niet zomaar toe. In eerste instantie stelt ze zich niet open op en ik zie in haar ogen dat ze op haar hoede is. De taken vragen veel van haar en zelfs met doorvragen en veel voorbeelden komen we bijna niet verder. Ik zie een meisje dat ontzettend overvraagd wordt op school. De eerder zo verlegen en teruggetrokken Jeltje zet haar mooie hakjes in het zand. Bam! Tot hier en niet verder. Bekijk het maar, toedeledokie, ik doe niks meer. “Ik weet het niet! Ik doe het niet! Nee! Wanneer komt mama, ik wil naar huis!” Het is genoeg zo. Na een tijdje hard werken, schuiven we alles opzij en zijn we gaan springen en gek doen. Met een volle stickerkaart gaat Jeltje met haar moeder mee naar huis nadat ik moeder heb gebeld om haar eerder te komen ophalen. Ik nam het besluit om haar niet verder te plagen. Het was duidelijk.
Een week later
Ik gooi er eerst twee kopjes koffie in voordat Jeltje aan mijn deur staat. Want ‘die gaan we nodig hebben’. Jeltje vertelt enthousiast over haar weekend en over de mooie niet-kriebeltrui die ze gekregen heeft. We starten met wat opdrachten en alles is nog leuk en gezellig. Wederom is ze op haar hoede, ze is alert en haar ogen vragen mijn bevestiging. Ze leest ontzettend traag en is zich daarvan bewust. Ze is een mega gevoelig meisje en al haar voelsprieten staan op scherp.
Op het puntje van mijn tenen
Ik loop op mijn tenen omdat ik weet dat zij bij één verkeerde opmerking of beweging van mijn kant, stopt met alles wat ik van haar vraag. En dat gebeurt dus ook na 45 minuten. We besluiten samen pauze te houden. Wanneer ik weer wil starten, heeft zij er genoeg van. Haar armen vouwt ze over elkaar heen en de woorden ‘nee, ik doe dat niet’ verlaten vastbesloten haar mond. ‘Verdomme’, denk ik. Ik liep nog zo op mijn tenen en dan trap ik alsnog op een bom. Inmiddels ken ik Jeltje een beetje en weet ik haar te motiveren om nog even door te gaan.
Een ander meisje
Weer bellen we haar moeder om een uurtje eerder te komen. Voordat ze naar huis gaat, praten we nog een tijdje. Jeltje en ik. Ze komt naast mij zitten, ik vraag, zij vertelt en ik schrijf op. Ik vraag haar mij te controleren. Of ik haar wel goed begrepen heb en ze controleert wat ik schrijf. Is dit Jeltje? De eerst zo opstandige, taakontwijkende en grens opzoekende dame is veranderd in een vriendelijk en rustig meisje. Die kant heeft ze natuurlijk ook, maar liet ze mij eerder niet zien. Ze zit rustig en ontspannen naast mij. Eerder liet ze zich nog als een slang op haar rug van haar stoel glijden, liep ze ijsberend door de kamer en zat ze vooral achterstevoren op haar stoel te balanceren.
Waterige oogjes
Nu is ze zichzelf. De Jeltje die we niet overvragen. Nu hoeft ze niet te presteren. Nu mag ze dingen vertellen, gewoon wat ze zelf wil. Het maakt niet uit en alles is prima. Jeltje legt uit dat ze niet graag naar school gaat. “Het is veel te moeilijk!”. Jeltje heeft lange tijd op haar tenen moeten lopen en faalangst ontwikkeld. Natuurlijk voelt ze zich dom, ze krijgt constant deze signalen naar haar hoofd geslingerd. Dit meisje is toe aan succeservaringen!
We praten over haar zelfbeeld en ze vertelt hoe ze zichzelf ziet. Ze vindt zichzelf behulpzaam. Deze eigenschap past bij haar, legt ze uit. Ik complimenteer haar en zeg haar: “Volgens mij ben jij een heel lief, zorgzaam en behulpzaam meisje”. Jeltje draait zich naar mij toe, haar ogen vullen zich met tranen en ze glimlacht wat onwennig. Even later vraag ik haar wat ze zou wensen als ze drie wensen mag doen. Als eerste wenst ze een nieuw turnpakje. Als tweede wenst ze een trampoline en als derde is haar wens: “Dat ik vrolijk naar school ga”. Ik glimlach en krijg een brok in mijn keel.
De derde wens
Lieve Jeltje, dankjewel dat je mij toch toe wilde laten. Dankjewel dat je op kwam voor jezelf toen ik over je grens heen ging. Dankjewel dat je mij wilde uitleggen hoe je dingen ervaart, wat je nodig hebt en wat je absoluut niet nodig hebt. Nu ga ik aan de slag met deze puzzel van 1000 stukjes. De conclusie zal misschien niet aan de verwachtingen van je omgeving voldoen, maar dat is mijn probleem. Ik zal mijn best doen voor jou. Dat nieuwe turnpakje en die trampoline kan ik je niet geven, maar ik hoop met heel mijn hart dat we samen jouw derde wens in vervulling kunnen laten gaan.
>> Informatie over (het aanvragen van) een intelligentieonderzoek vind je hier <<